przewodnikzakwaterowanieprzyrodagaleriamapa serwisulinki
przewodnik trasy dla doświadczonych
Czerwona Ławka, 2352 m
Priečne sedlo
cel: Czerwona Ławka, 2352 m
przez: przez Dolinę Zimnej Wody (Malá Studená Dolina) i Dolinę Staroleśną (Velká Studená Dolina)
początek: Stary Smokowiec / Tatrzańska Łomnica / Tatrzańska Leśna
koniec: Stary Smokowiec / Tatrzańska Łomnica / Tatrzańska Leśna

Najtrudniejszy szlak turystyczny Tatr Słowackich - ogromna ekspozycja, bardzo długie łańcuchy ubezpieczające wąziutką, zawieszoną nad przepaścią ścieżkę. Przechodzenie jej dozwolone jest tylko w jednym kierunku - od Doliny Zimnej Wody (Malá Studená Dolina) do Doliny Staroleśnej (Velká Studená Dolina). Schodzenie w dół po łańcuchu, przy takiej stromiźnie, powoduje nie tylko powstawanie kolejek ludzkich, ale stwarza wielkie zagrożenie dla samych schodzących i tych będących poniżej, którym schodzący strącają na głowy kamienie. Odradzam przechodzenie tej trasy z całym dobytkiem na plecach - ciężki plecak utrudnia łapanie równowagi i delektowanie się pięknością wspinaczki. Najpiękniejsza trasa dla miłośników stromej skały.



czas przejścia
odcinka:
(wariant a)
1:05
czas
powrotu
odcinkiem:
(wariant a)
0:50

Do Polany Staroleśnej dostać się możemy na cztery sposoby:




czas przejścia odcinka:
1:05
czas powrotu odcinkiem:
0:50

a. ze Starego Smokovca - zielonym szlakiem 45 min. pieszo lub kolejką do Hrebienka, po czym 20 min. czerwonym szlakiem (łącznie 1:05h; przy użyciu kolejki szybciej)




czas przejścia odcinka:
1:10
czas powrotu odcinkiem:
1:00

b. ze Starego Smokovca - zielonym szlakiem 45min. pieszo lub kolejką do Hrebienka (tak się odmienia po słowacku tę nazwę) i dalej zielonym 15min do Wodospadów, potem (nie przechodząc mostka) 10min. szlakiem niebieskim,



czas przejścia odcinka:
2:00
czas powrotu odcinkiem:
1:45

c. z Tatrzańskiej Łomnicy - szlakiem niebieskim, (2h)




czas przejścia odcinka:
1:45
czas powrotu odcinkiem:
1:30

d. z Tatrzańskiej Leśnej - żółtym szlakiem (1h30m) potem 10min. szlakiem niebieskim, łącznie 1h45m,

Ten pierwszy wariant jest najkrótszy i najwygodniejszy (droga Hrebienok-Polana jest pozioma i b. szeroka), ale wybierając go, omijamy wspaniałą atrakcję, jaką są Wodospady Zimnej Wody, wzdłuż których przechodzi się wybrawszy wariant b, c, lub d. Z nich wszystkich szlak żółty jest najbardziej relaxacyjny - prowadzi wzdłuż wspaniałego potoku i nie jest zbyt uczęszczany. Jednak idąc w górę warto wybrać wariant szybki, gdyż i tak będziemy wracać przez Staroleśną Polanę, więc wtedy - jeśli wystarczy nam sił i czasu - możemy poprzyglądać się wszystkim atrakcjom. Przy szlaku niebieskim, w pobliżu węzła szlaków, leży też malutka Reinerova chatka (1295m), najstarszy istniejący budynek schroniskowy w Tatrach, wybudowany w 1865 r. Obecnie mieści ona muzeum nosiczów, gdzie można zobaczyć ich sprzęty, zdjęcia i listę rekordów.

Wodospady Zimnej Wody (Studenovodské vodopády, Vodopády Studeného Potoka) nie tak ogromne jak polska Wielka Siklawa, ale bardzo malownicze, spływają wielością kaskad po głazach, tworząc głębokie baseny. Niestety zazwyczaj kontemplowanie ich naturalnego piękna zakłócają liczni (z uwagi na bliskość kolejki) w tym miejscu turyści, także ci o niskiej kulturze, i rozwrzeszczane dzieci. Wchodzenie na kamienie, a zwłaszcza chodzenie po nich z aparatem fotograficznym przystawionym do oka, grozi utratą życia; jeden z licznych wypadków miał miejsce w 2001 roku, kiedy chłopak spadł z kamienia, stracił przytomność i utopił się.

Zimna Woda
fot. Pacyfka
powiększenie zdjęcia
Zimna Woda
fot. Pacyfka
powiększenie zdjęcia
Wodospady Zimnej Wody
fot. Luiza
powiększenie zdjęcia
Górna stacja kolejki poziemnej - Hrebienok.
fot. Pacyfka
powiększenie zdjęcia
Reinerova Chatka - muzeum nosiczów
fot. Pacyfka
powiększenie zdjęcia



czas przejścia
odcinka:
0:30
czas
powrotu
odcinkiem:
0:30
czas
łączny
od początku:
1:35
czas
powrotu
do początku:
1:20

Od Polany Staroleśnej (Starolesnianska Poĺana) postępujemy szlakiem czerwonym "Magistralą" - szeroka ścieżka, ułożona z dużych kamieni, wznosi się bardzo powoli, jest niemal pozioma. Początkowo idziemy lasem, po kilkunastu minutach dochodzimy do przepięknego, imponującego Wyżniego Wodospadu (Obrovský, czyli Olbrzymi). Jest to dwudziestometrowa struga wody, spadająca pionowo pomiędzy skałami, na dole leży ogromny głaz. Wodospad oglądać można bardzo wygodnie, z mostka przerzuconego tuż przed nim.

Po chwili wychodzimy z lasu - szlak otoczony jest przez kosodrzewinę, limby oraz gigantyczne złomy skalne. Odsłania się widok w stronę z której przyszliśmy - na budynki w pobliżu Hrebienka i Sławkowski Szczyt, na którego zboczach one leżą. Spoglądając za siebie widzimy otwierający się widok w głąb doliny Starolesnej. Wkrótce szlak ostro zakręca i wówczas odsłoni nam się wnętrze doliny Zimnej Wody. Wchodzimy znów w las, po kilku minutach dochodzimy do skrzyżowania szlaków - "Magistrala" czerwona odchodzi w prawo, a my skręcamy w lewo wraz ze szlakiem zielonym i po minucie docieramy do Schroniska Zamkovskiego (Zamkovského chata 1475m).

Widok z Magistrali w głąb Doliny Staroleśnej
fot. Pacyfka
powiększenie zdjęcia
Widok z Magistrali w głąb Doliny Zimnej Wody
fot. Pacyfka
powiększenie zdjęcia
Vodopád Obrovský, czyli Olbrzymi
fot. Luiza
powiększenie zdjęcia
Kamień u stóp wodospadu
fot. Luiza
powiększenie zdjęcia
Schronisko Zamkowskiego
fot. Pacyfka
powiększenie zdjęcia



czas przejścia
odcinka:
2:00
czas
powrotu
odcinkiem:
1:40
czas
łączny
od początku:
3:35
czas
powrotu
do początku:
3:00

Wchodząc w Dolinę Zimnej Wody od schroniska idziemy przez chwilę lasem, potem zaczynają się kosodrzewiny, limby, brzozy i jarzębiny. Roślinność jest bujna i bogata, a w swym pędzie zdobywania nowych miejsc do życia wspina się po bocznych skałach bocznych ścian doliny, tak że drzewa i kosówki rosną zawieszone nad przepaściami na stromych a nawet pionowych urwiskach. Powyżej nich wznoszą się koronki skalnych grani. Od lewej strony Dolinę Zimnej Wody ogranicza Pośrednia Grań, a od prawej - masyw Łomnicy. Po przejściu niewysokiego progu doliny idziemy przez płaskie jej dno, porośnięte kwiatami i trawą. Chwilowo szlak jest lekki, łatwy i przyjemny w miłych okolicznościach przyrody, ale możemy przyjrzeć się temu, co nas czeka: przed sobą widzimy skalny, wysoki na 300m próg następnego piętra doliny, a na górze można nawet wypatrzeć kamienne Schronisko Téry'ego (Téryho Chata).

Coraz mniej trawy, coraz więcej kamieni - robi się stromiej. Przy dobrej pogodzie słońce praży tu bezlitośnie. szlak skręca w lewo i wchodzi w ścianę progu. Dochodzimy do niedużej, ale ładnej siklawy - to ostatnia woda na szlaku. Ścieżka pnie się mozolnie, choć bez ekspozycji, zakosami po płytach i usypiskach skalnych. Po lewej stronie będziemy mijać trójkątną turnię o jednej ścianie całkiem pionowej. Jest to Żółta Ściana (Žltá stena, 2182m), na której zazwyczaj można zobaczyć wspinających się taterników.

Widoczne ze ścieżki schronisko wydaje się być już niedaleko, widzimy je pozornie tuż przed nami; jednak skręcamy w następny zakos, i idziemy, idziemy, idziemy, a po dziesięciu minutach widzimy, że jest ono tak samo daleko, jak przedtem. Kiedy wychodzimy z ostatniego zakosu, wręcz trudno uwierzyc ze to już i ze nie jest to kolejna iluzja.

Téryho Chata (2010m), Schronisko Téry'ego, nazwane tak na cześć założyciela i działacza węgierskiego Towarzystwa Turystów, które wzniosło ów budynek, w 1999 roku obchodziło stulecie istnienia. To schronisko, tak jak i Chata Zbójnicka i Chata pod Rysami, zaopatrywane jest przez nosiczów, wnoszących wszelkie potrzebne rzeczy na plecach. Jesteśmy w Dolinie Pięciu Stawów Spiskich: przepiękne stawy wypełniają zagłębienia wyrzeźbione w skale przez lodowiec. Niezwykle wygladąją owe skały, zaokrąglone i wygładzone, i spływająca po owych płaszczyznach woda. Dolina otoczona jest przez Łomnicę, Lodowy i Pośrednią Grań.

Dolina Zimnej Wody
fot. Luiza
powiększenie zdjęcia
Żółta Ściana
fot. Luiza
powiększenie zdjęcia
Łomnicka Grań widziana z Doliny Zimnej Wody
fot. Luiza
powiększenie zdjęcia
Wodospad na podejściu na drugi próg doliny
fot. Alan
powiększenie zdjęcia
Teryho Chata, 2015 m. W tle Pośrednia Grań
fot. Alan
powiększenie zdjęcia



czas przejścia
odcinka:
0:30
czas
powrotu
odcinkiem:
0:25
czas
łączny
od początku:
4:05
czas
powrotu
do początku:
3:25

Od schroniska szlak zielony wraz z żółtym wiedzie pomiędzy stawami, więc idąc możemy się im przyjrzeć z bliska. Na lewo od ścieżki leży Niżni Staw Spiski (wg przewodnika "Tatry Słowackie" Józefa Nyki 1985m), na prawo najpierw Pośredni (tamże - 2013m) potem Wielki (jw - 2014m). Ścieżka wspina się w górę zakosami pośród kamieni na ramię Kopy Lodowej (Malý Ľadový štít). Po jej przekroczeniu (widać stąd malutki Wyżni Staw Spiski - wg Józefa Nyki 2022m, wg mapy VKÚ 2018m - położony za Wielkim Stawem) schodzimy w dziką i pustą Dolinkę Lodową (Dolinka pod Sedielkom). Na jej dnie - rozejście szlaków: zielony odchodzi w prawo na Lodową Przełęcz (Sedielko, 2376m, szlak opisany w pkt. 3.8.3), a w lewo żółty na Czerwoną Ławkę.

Wielki Staw Spiski
fot. Pacyfka
powiększenie zdjęcia
Dolina Pięciu Stawów Spiskich.
fot. Alan
powiększenie zdjęcia
Punkt przy małym stawie to chata Teryho
fot. Luiza
powiększenie zdjęcia



czas przejścia
odcinka:
1:00
szlak jedno-
kierunkowy,
nie ma
powrotu

czas
łączny
od początku:
5:05

Od rozejścia szlaków podążamy dalej żółtym. Przez chwilę podchodzimy zakosami po piargu, po czym zaczyna się podejście niemal pionową ścianą skalną, bardzo exponowaną i ubezpieczoną paręsetmetrowym łańcuchem. To prawdziwa extaza dla kogoś, kto lubi expozycję i skałę; ale dla każdej innej osoby trasa ta nie będzie przyjemna, a nawet może się okazać mocno traumatycznym przeżyciem. (zob. obok)

Po pół godzinie (!) wchodzenia po łańcuchach, często utrudnionego przez zaklinowane w trudniejszych miejscach panie z dziećmi wspomnianego obok typu, docieramy na przełęcz.

Przełęcz Czerwona Ławka (Priečne Siedlo, 2352m), jest ciasna, a więc i zatłoczona, ograniczona z jednej strony pionową turnią o nazwie Spąga, z drugiej przez ukośną płytę skalną. Rozpościera się z niej widok na Dolinę Zimnej Wody, którą właśnie opuściliśmy, Łomnicę i Durny Szczyt (Pyšný štít) oraz na Dolinę Staroleśną i otaczające ją szczyty (Sławkowski, Staroleśną (Bradavica), Małą Wysoką, Jaworowy, a za nimi Gerlach i Wysoką).

Pewnego dnia zasłyszano na owym szlaku taką rozmowę:

-Mamo, ja się boję, ja nie chcę iść dalej!

-Cicho bądź, przecież to jest żółty szlak, najłatwiejszy!!!

Tymczasem, tak samo jak w Polsce, kolory szlaków nie mają nic wspolnego ze stopniem trudności, to po pierwsze; po drugie, zamiast być takim expertem od kolorów, rozsądny człowiek przed wyruszeniem w góry z przewodnika zapoznaje się z przebiegiem trasy.

Czerwona Ławka
fot. Alan
powiększenie zdjęcia
Turyści wchodzą po łańcuchach na Czerwoną Ławkę
fot. Lesiu
powiększenie zdjęcia
Turyści wchodzą po łańcuchach na Czerwoną Ławkę
fot. Lesiu
powiększenie zdjęcia
Turyści wchodzą po łańcuchach na Czerwoną Ławkę
fot. Lesiu
powiększenie zdjęcia
Widok z przełęczy. Nowoleśne Turnie, Staroleśna, Gerlach we mgle.
fot. Luiza
powiększenie zdjęcia
Jaworowy i Ostry Szczyt, widziane spod Czerwonej Ławki
fot. Alan
powiększenie zdjęcia



czas przejścia
odcinka:
1:30
szlak jedno-
kierunkowy,
nie ma
powrotu

czas
łączny
od początku:
6:35

Po przeżyciach na przełęczy zejście w dół, do Doliny Staroleśnej, nie będzie sprawiało nam już dużych trudności. Schodzimy po stromej, kamienistej ścieżce, po półkach i piarżyskach. Dookoła dzikie, kamieniste krajobrazy i usypiska głazów, pokrytych porostami.

Po ponad pół godzinie schodzenia szlak mija Siwe Stawy (Sivé plesá, 2013m). Szak przewija się po usypiskach na zboczu Jaworowego Szczytu. Traci na stromości, ale nadal prowadzi po głazach.

Po kolejnych czterdziestu minutach osiągamy piękne Starolesnianske Pleso (Wyżni Staw Staroleśny, wg mapy VKÚ 1988m, wg przewodnika Józefa Nyki 2000m). Piękne widoki otwierają się stąd na Pośrednią Grań.

Ścieżka - już łatwa - mija Sesterské Pleso (Niżni Staw Staroleśny) i dociera do Zbójnickiej Chaty (1960m)

Schronisko zostało odbudowane niedawno po pożarze, jego wnętrze, całe w drewnie, ozdobione jest korzeniami kosodrzewiny i artystycznymi zdjęciami kozic. Wyszedłszy przed schronisko możemy podziwiać wspaniałe krajobrazy Doliny Staroleśnej, w której się właśnie znajdujemy, zwłaszcza północną ścianę gór otaczających dolinę, z koronką turni Pośredniej Grani (łańcuch odzielający Dolinę Staroleśną od doliny Zimnej Wody - Prostredný Hrebeň) i dominującym w niej szczytem zwanym również Pośrednią Granią (Prostredný hrot, 2441m). W pobliżu Schroniska znajduje się także piękny Długi Staw (Dlhé Pleso, 1893m), zasypywany przez piargi, któremu będziemy mogli przyjrzeć się z bliska schodząc w dół, gdyż szlak biegnie wzdłuż jego brzegu.

Staroleśny Staw w Dolinie Staroleśnej
fot. Alan
powiększenie zdjęcia
Sesterské pleso i Zbójnicka Chata
fot. Alan
powiększenie zdjęcia
Widok z wzniesienia przy Chacie Zbójnickiej na Mały Lodowy i Pośrednią Grań
fot. Pacyfka
powiększenie zdjęcia
Długi Staw widziany od strony Zbójnickiej Chaty. W tle masyw Sławkowskiego Szczytu
fot. Dziuny
powiększenie zdjęcia



czas przejścia
odcinka:
2:00
szlak jedno-
kierunkowy,
nie ma
powrotu

czas
łączny
od początku:
8:35

Dolina Staroleśna to ogromnie piękne miejsce, czego będziemy mieli okazję doświadczyć schodząc nią. Kształty doliny uważane są za klasyczne przykłady form rzeźby lodowcowej.

Musimy uważać na nosiczów, którzy zwłaszcza w porze popołudniowego cienia podchodzą do Chaty Zbójnickiej z zaopatrzeniem. Z kilkudziesięciokilogramowymi ładunkami trudno jest im manewrować, dlatego należy ustępować im drogi i miejsca na głazach, na których siadają odpocząć.

Ułożona z kamieni ścieżka mija najpierw Długi Staw, potem malutki Warzęchowy Staw (Vareškové Pleso, 1832m). W tym miejscu ścieżka wiedzie skalną półką, ubezpieczoną łańcuchem, choć raczej pro forma, gdyż expozycja jest tam symboliczna. Za zakrętem będziemy schodzić dość stromo po dobrze utrzymanych kamiennych stopniach, aż do potoku, który przekraczamy po mostku, po czym następuje ostatni krótki, nieco eksponowany fragment ścieżki z ubezpieczeniami. Schodzimy wygodną ścieżką wśród kosodrzewiny i kwiatów. Na dnie doliny pomiędzy zielenią leżą imponujące, różnego kształtu i barwy głazy, czasem wielkości małego domu. W bocznym oświetleniu popołudniowego słońca widać wyraźnie bogate urzeźbienie tworzących ściany doliny skał, na których, wysoko ponad nami, rośliny czepiają się najdrobniejszych poziomych półeczek i szczelin. Życie w swoim szale rozrastania stara się zagarnąć każde miejsce, gdzie tylko może przetrwać. Stąd kępy traw i kwiatów i drobnej kosówki, a nawet nieduże limby i świerki, wyrastające w nielogiczny, nieprawdopodobny, karkołomny sposob ze szczelin w pionowych skałach.

Następny mostek na potoku (wg mapy VKÚ 1557m) wyznacza nam dokładną połowę odcinka Zbójnicka Chata-Hrebienok. Kosówka coraz wyższa, pojawiają się limby i jarzębiny, wkrótce wchodzimy w las.

Lekko pochylonym w dół szlakiem dochodzimy do Staroleśnej Polany. Nasz szlak niebieski krzyżuje się z czerwonym - Magistralą Tatrzańską. W lewo prowadzi ona do Chaty Zamkowskiego, w prawo - na Hrebenok.

Długi Staw w Dolinie Staroleśnej
fot. Pacyfka
powiększenie zdjęcia
Dolina Staroleśna. Nad nią wznoszą się Baniasta Turnia, Mała Wysoka i Dzika Turnia
fot. Pacyfka
powiększenie zdjęcia


czas przejścia
odcinka:
(wariant a)
0:50
czas
łączny
od początku:
9:25

Schodząc w dół ze Staroleśnej Polany, mamy kilka możliwości, które opisane zostały powyżej jako warianty początku drogi dojścia:




czas przejścia odcinka:
0:50

a. do Starego Smokovca - szlakiem czerwonym do Hrebienka, po czym zielonym pieszo lub kolejką w dół. (50min)




czas przejścia odcinka:
1:00

b. do Starego Smokovca - 15min. szlakiem niebieskim, potem (nie przechodząc mostka) schodzimy dalej w dół zielonym szlakiem do Hrebienka (tak się odmienia po słowacku tę nazwę), po czym zielonym pieszo lub kolejką w dół, (1h)



czas przejścia odcinka:
1:45

c. do Tatrzańskiej Łomnicy - szlakiem niebieskim, (1h45m)




czas przejścia odcinka:
1:30

d. do Tatrzańskiej Leśnej - 15min. szlakiem niebieskim, potem (nie przechodząc mostka) schodzimy dalej w dół żółtym szlakiem (1h30m)

Copyright © www.xemantic.com 2003